Plezier(boot)belasting: waar gaat het geld heen?

De Taskforce "Versterking Recreatietoervaart" stelt in haar advies aan de minister van Landbouw voor om de opbrengst van de plezierbootbelasting in een "Blauwfonds" te storten. Ook doet de werkgroep een voorstel voor de investeringen en kosten die uit dit fonds gefinancierd zouden kunnen worden.

In het advies van de werkgroep staat een berekening van de geschatte inkomsten van de plezierbootbelasting. Op basis van de uitgangspunten van de werkgroep en de schattingen wat betreft aantal belastingplichtige vaartuigen raamt men de bruto inkomsten op € 44,8 miljoen per jaar. Men schat dat er zo'n 10% aan de "strijkstok" blijft hangen als kosten om de belasting te innen. Netto blijft er € 40,3 miljoen over voor het Blauwfonds.
Welke kosten gemoeid zijn met het beheren van dit fonds wordt overigens niet genoemd.

Men stelt voor dat het Blauwfonds een publieksrechtelijke organisatie is. Dat betekent in Nederland meestal een stichting waaraan de overheid een van haar taken "uitbesteed". Een voorbeeld is bijvoorbeeld de stichting Vamex die de examens voor het Klein Vaarbewijs namens de overheid mag afnemen.
Voor het Blauwfonds stelt men zich ook een dergelijke constructie voor, waarbij het de watersportsector zou moeten zijn die het fonds beheert. Daarbij noemt men de stichting Recreatietoervaart Nederland (SRN) als mogelijke organisatie die deze klus op zich kan nemen.

Organisaties die willen investeren in de verbetering van de vaarwegen en recreatietoervaart kunnen vervolgens een subsidieverzoek doen bij het Blauwfonds. Deze kan dan een subsidie toekennen. Werk dat SRN nu ook al doet.

De werkgroep stelt vervolgens de volgende doelen voor waaraan het fonds "subsidie" kan verlenen:

1. Afkopen brug-, sluis en toegangsgelden a € 2,5 tot 3 miljoen per jaar
   Dit geld gaat dus naar die vaarwegbeheerders, gemeentes, waterschappen, provincies ed. die nu ook al een heffing aan de watersport opleggen. Provincies ed. die deze heffingen juist hebben opgeheven krijgen dus niets. Leuke verrassing voor hen die net heffingen hebben afgeschaft.
2. Aanvulling op de investeringen in het basis toervaartnet € 10-12 miljoen per jaar. Feitelijk blijkt het hier te gaan om deels investeringen, maar meer nog het wegwerken van achterstallig onderhoud. Een premie dus voor die vaarwegbeheerders die de afgelopen jaren te weinig hebben geinvesteerd.
   SRN geeft nu ook al subsidie aan dergelijke projecten. Gemiddeld 11% subsidie op een totale investering. Deze 11% die SRN bijdraagt blijkt erg goed te werken. Waarom men dit percentage nu wil optrekken naar 20-25% is onduidelijk. Lijkt mij niet nodig.
   Ook blijken er veel projecten te zijn benoemd om het pleziervaartnetwerk te verbeteren, maar is door de verantwoordelijke overheden nagelaten daar financiering voor te regelen. Dat wil men dus nu over de rug van de watersporter regelen.
3. Netwerk kleine waterrecreatie en verbeteren toegankelijkheid van oevers € 1 miljoen per jaar. Dit zijn dus projecten voor kanovaren, strandjes ed.. Projecten waar de watersporters die belastingplichtig zijn niet meteen iets aan hebben en juist zijn voor die groepen die niet betalen. Ook blijkt een belangrijk deel dan te gaan om organisatie, convenanten en dus niet om harde maatregels.
4. Veiligheid op het water € 10-12 miljoen per jaar. Met name door investeringen rond de drukste knooppunten op de binnenwateren, maar ook gaat er geld naar wachtsteigers bij bruggen en sluizen, terwijl dat een taak is van Rijkswaterstaat die zij blijkt niet snel genoeg uit te voeren. Wederom een premie om iets dus maar niet goed te doen.
5. Beheer en onderhoud van vaarwegen € 5 miljoen per jaar. Ook hier blijkt het dan te gaan om baggerwerkzaamheden ed. die vaarwegbeheerders niet voldoende doen. Ook hier dus een premie om je taak als overheidsinstantie niet goed te doen.
6. Milieumaatregelen tot 2013 € 3 miljoen per jaar en daarna maar liefst € 11 miljoen per jaar. En ja wel, wat staat daar; het vergroten van het aantal inzamelingspunten voor de vuilwatertank. Was ons niet beloofd dat dit geen aanvullende kosten mocht meebrengen. Via deze omweg toch wel? Wat nu weer leuk is, dat er ook gedacht wordt aan een premie voor het installeren van een vuilwatertank. Is dat weer sympathiek voor al diegenen die er al een hebben ingebouwd ....
   En na 2013 is veel meer geld nodig om de watersport te "verduurzamen". Wat in dit geval lijkt te slaan op hergebruik, toepassen van afbreekbare materialen in de botenbouw en verminderen van brandstof emissies. Dat lijkt dus meer een innovatie-subsidie voor de sector zelf te worden.
7. En tot slot wil men jaarlijks ruim € 2 miljoen reserveren voor voorlichting en onderzoek. Niet echt duidelijk wat daar onder zal worden verstaan.

Als u al deze bedragen optelt dan valt al meteen op dat de geschatte inkomsten van de plezierbootbelasting lager zijn dan de benodigde middelen. Aangezien geen enkel fond met een tekort wil zitten, betekent dat dus dat de heffing hoger zal uitvallen. Of heeft men hier cijfers buiten het rapport gehouden?

Samengevat veel geld voor vaarwegbeheerders die hun taak nu niet of onvoldoende uitoefenen en dan nog wat subsidie voor de watersportbedrijven.
In die zin is het "verdacht" dat de Taskforce nu juist SRN noemt als mogelijke beheerder van het Blauwfonds. En wie zitten er ook al weer in die stichting? Juist de vaarwegbeheerders (het Rijk en de provincies) en de HISWA (een van de branche-organisaties voor watersportbedrijven). Waarom trekken ANWB en Watersportverbond die ook in deze stichting zitten niet aan de bel? Zij zijn immers die organisatie die voor de belangen van de watersportconsument staan.
De SRN heeft zowieso een wat vreemde rol in het geheel. Zij heeft een duidelijk belang bij het instellen van het fonds. Immers zij kan dan een deel van haar organisatiekosten toerekenen aan het beheren van het Blauwfonds. En als u het advies van de werkgroep goed leest dan zijn veel meningen en als feiten gepresenteerde zaken afkomstig uit onderzoek dat SRN in de loop der jaren heeft aangestuurd of zelfs opdracht toe heeft gegeven. En als je dan verder leest valt het op dat ook daar steeds dezelfde namen en organisaties naar voren komen.

Er zijn beslist argumenten te vinden, die pleiten voor een algemene heffing in het belang van de watersportsector, maar dan stel ik wel de volgende eisen:

1. Er moet eerst duidelijkheid komen over aantalen vaartuigen en welke bedragen de watersport in totaal nu al aan de staatskas bijdraagt en waar dat aan besteed wordt.
2. Geen geld voor achterstallig onderhoud, eerst de achterstand inlopen voor men in aanmerking kan komen voor een bijdrage uit het Blauwfonds. En dat mag dan best een substantiele bijdrage zijn.
   En geen afkoopsommen voor brug-, sluis en toegangsgelden.
3. Alle gebruikers van het water gaan meebetalen, ook de beroepsvaart en voor elk vaartuig. Over het hoe kom ik later terug.
4. Het Blauwfonds wordt uitsluitend door de gebruikers van de vaarwegen beheerd. Dus niet door de overheid en de watersportbedrijven.
5. de kosten voor belastingheffing en beheer van het fonds mogen beslist niet meer dan 1% van de belastinginkomsten bedragen.