Nieuwe ontwikkelingen examens Klein Vaarbewijs

Eergisteren was de jaarlijkse bijeenkomst tussen opleiders en de examenorganisatie Vamex. Tijdens deze bijeenkomsten geeft de Vamex uitleg voor de examenpraktijk uit het afgelopen jaar en de ontwikkelingen die voor de komende tijd nog op stapel staan. Verliepen eerdere bijeenkomsten stroef, gisteravond was een verademing. In een goede en open sfeer is veel nuttige informatie uitgewisseld en was ook duidelijk te merken dat opmerkingen uit het verleden goed zijn opgepakt. Vamex lijkt hiermee een meer open koers te willen varen, iets dat door alle aanwezigen als zeer positief wordt ervaren. Zeker gezien de recente stroom aan geruchten over moeilijkere examens en vragen op het examen die niet bij de leerstof lijken aan te sluiten. Ik schreef daar al eerder over ...

Ook liet Vamex zien dat de een paar jaar geleden ingezette lijn om de organisatie een stevige basis te geven en het voor de kandidaat steeds makkelijker te maken wordt doorgezet. Het afgelopen jaar is weer goede voortgang geboekt. Een paar examenlocatie zijn gesloten en nieuwe locaties zijn geopend, waarmee het aantal nu op vijf locaties komt. Mooie locaties en voor iedereen goed bereikbaar. Tevens werd het hoofdkantoor van Vamex verhuisd naar Zoetermeer, waar tevens een examenlocatie werd geopend.

Nieuwe vragen op het examen
Niet alleen werd in de organisatie geinvesteerd. Ook de kern van het examineren zelf is grondig beet gepakt. De gehele examencommissie mocht op cursus en het geleerde werd ook meteen in de praktijk gebracht. De gehele vragenbank is doorgespit, vragen zijn herschreven, nieuwe vragen bedacht en sommige oude vragen zijn komen te vervallen. Al met al bevat de vragenbank nu zo'n 800 actieve vragen en heeft men de ambitie om deze vragen continu te blijven monitoren en te verbeteren. Een grote voortuitgang, want in het verleden was er nog wel eens kritiek op de soms lastige en kromme vragen. De meeste opleiders waren ondertussen echter wel erg gewend aan de oorspronkelijke manier van vragen stellen en kromme vragen stonden soms letterlijk zo in het lesmateriaal. Nu Vamex haar vragenbank heeft vernieuwd moeten opleiders en uitgevers ook aan de slag. Gelukkig dat Vamex duidelijk heeft geillustreerd hoe de examencommissie daarbij te werk is gegaan, zodat de opleiders en uitgevers weten wat hen te doen staat.

Dit verklaart ook duidelijk de recente geruchten over de verschillen tussen lesmateriaal en examens. Zoals gezegd schreef ik daar al eerder over en was ook toen mijn conclusie dat de wijze van vragen stellen mogelijk uiteen kan lopen, maar dat zowel examen als lesmaterialen nog steeds aansluiten op dezelfde voorgeschreven leerstof. En dat een examenkandidaat die goed heeft geleerd zal nog zeker slagen, net als voorheen. En kandidaten die denken te slagen door even een paar oude examens in te kijken komen inderdaad bedrogen uit.

Nieuwe afbakening
De leerstof die door de overheid voor het klein vaarbewijs is voorgeschreven wordt altijd door Vamex verder uitgewerkt in de zogenaamde afbakening. Deze biedt zowel voor de examinator als de opleider en de uitgever van lesmateriaal houvast wat u voor het examen moet kennen. Vamex presenteerde gisteren haar lang verwachte nieuwe afbakening. Deze is inhoudelijk op een paar punten aangepast, maar is vooral veel duidelijker van opzet. Zodra de nieuwe afbakening op de website van Vamex wordt gepubliceerd, zal deze ook ingaan. Op dit moment is de nieuwe afbakening nog niet op de website geplaatst.
In een volgende Vaarwijzer Nieuwsbrief zal ik meer op de inhoudelijke wijzigingen ingaan.

Aansluitend op de afbakening hanteert Vamex verder een zogenaamde toetsmatrijs. Dit is zeg maar het sjabloon voor het samenstellen van een examen, waar legt men de nadruk op en hoeveel punten kun je met een bepaald onderdeel verdienen. Deze toetsmatrijs is eerder al iets aangepast, maar de verschillen met de vorige versie zijn minimaal.

Wat betekent dit als ik binnenkort examen moet doen? Hoewel de wijzigingen wellicht talrijk lijken zijn het niet meteen wijzigingen waar u zich zorgen over moet maken. De leerstof is niet ineens anders geworden. Een rechtsdraaiende schroef draait nog steeds dezelfde kant op en ook een getijdeberekening is niet anders als vorig jaar. En nog steeds geldt dus dat als u zich goed op het examen voorbereidt en goed oefent u moet kunnen slagen!

Examenresultaten
Ondanks dat laten de examenresultaten wel een tendens zien waarbij het aantal mensen dat slaagt voor het examen over de jaren heen steeds iets afneemt. Het slagingspercentage daalde van boven de 70% naar ongeveer 67%. Waarvoor als mogelijke verklaring wordt gegeven dat in die tijd het examengeld ook omlaag ging en men bij Vamex het idee heeft dat het aantal mensen dat zich minder goed voorbereid heeft is toegenomen. Dat bevestigt eens te meer dat een goede voorbereiding belangrijk blijft.
Het aantal afgenomen examens schommelt over de afgelopen jaren iets heen en weer, waarbij de aantallen over 2010 en 2011 iets hoger lager als de jaren daarvoor. Deels veroorzaakt doordat het aantal mensen dat een herexamen doet iets steeg. Wel blijkt het aantal afgenomen examens in de eerste maanden van 2012 te zijn afgenomen ten opzichte van dezelfde periode in het jaar daarvoor.

Uit de hoek van de opleiders valt al jaren te horen dat de cursussen voor het klein vaarbewijs steeds moeilijker te vullen zijn, terwijl zelfstudie met online cursus of alleen een boek is toegenomen. Interessant zou zijn om te zien of er een oorzakelijk verband is te vinden tussen het dalende percentage geslaagden en de wijze waarop men zich op het examen voorbereidt? Persoonlijk denk ik dat de sterke opkomst van zelfstudie via het internet of boeken en cd's daar niets mee te maken heeft. De cd's en vroeger diskettes zijn bijvoorbeeld al sinds 1996 te koop. Wel denk ik dat er een relatie is tussen de hoeveelheid tijd en motivatie die men in de studie steekt en bij zelfstudie ontbreekt natuurlijk wel die stok van de docent achter de deur.

Betere communicatie
Vamex realiseert zich gelukkig dat ontwikkelingen aan hun kant ook vragen om goede communicatie met de opleiders en de makers van lesmateriaal. Daarom kondigde men ook aan om een overleg met uitgevers en vertegenwoordigers van de opleiders op te starten. Wil het klein vaarbewijs zijn toegevoegde waarde blijven houden dan moet er sprake zijn van een goede samenwerking, elkaar informeren over ontwikkelingen en met respect voor ieders positie.

Direct uw vaarbewijs mee naar huis
Vanaf juni (2012) start op de examenlocatie in Zoetermeer een experiment waarbij u meteen uw pasje met het klein vaarbewijs mee naar huis kunt nemen als u bent geslaagd. Zodra u dus geslaagd bent wordt er van u een pasfoto gemaakt, u zet een handtekening op een digitale mat en met een speciale printer wordt dan direct uw pasje gemaakt. Doet u gescheiden examen klein vaarbewijs I en Aanvullend dan is het aan te raden om pas een pasje te maken als u voor het laatste examen geslaagd bent. U moet anders twee keer voor een pas betalen. Tenzij u tussen de examens door al wilt gaan varen natuurlijk.

Toekomstige ontwikkelingen
Ook voor volgend jaar staan er een aantal belangrijke wijzigingen op stapel. Helaas is nog niet precies aan te geven of al deze wijzigingen ook op tijd in zullen gaan. Dat zal mede afhangen van de ontwikkelingen in politiek Den Haag.

• Geldigheid van het klein vaarbewijs gaat naar 75 jaar. Vrij recent is de geldigheid nog verhoogd naar 70 jaar, maar omdat het de bedoeling is dat ook het rijbewijs straks tot uw 75e verjaardag geldig is, zal dat ook voor het klein vaarbewijs gaan gelden. Mogelijk dat deze wijziging voor het klein vaarbewijs al eerder en dan vanaf 1 januari 2013 kan ingaan.
• Heeft u nog een ouder klein vaarbewijs op papier. Deze zullen waarschijnlijk vanaf 2013 niet meer geldig zijn. U kunt deze dan gratis inwisselen voor een nieuw model vaarbewijs op creditcard formaat.
• Op termijn zal het examen worden uitgebreid en zal het aantal vragen toenemen. Ook zal de leerstof worden uitgebreid met een aantal nieuwe onderwerpen zoals zaken die meer met de zorg voor de omgeving en het milieu te maken hebben. Op het examen klein vaarbewijs 2 zal het belang van open vragen toenemen.

Tot slot gaat de term Aanvullend examen verdwijnen. Tot nu toe doet u examen klein vaarbewijs 1 en krijgt u dan het Klein Vaarbewijs I. Aansluitend of op een ander moment doet u vervolgens het aanvullend examen klein vaarbewijs. Als u daarvoor slaagt krijgt u het Klein Vaarbewijs II. 1 is I en 1 + Aanvullend is II. Het lijkt logischer om de benaming "aanvullend" te vervangen door examen klein vaarbewijs 2. Straks doet u dus geen aanvullend examen meer, maar examen klein vaarbewijs 2. Examen 1 heeft Klein Vaarbewijs I en examen 2 geeft Klein Vaarbewijs II. Het examen dus met een 1 of 2 en het vaarbewijs zelf met een Romeinse I en II. Wel zal het zo zijn dat als een kandidaat pas het examen 2 mag doen als hij voor examen 1 is geslaagd. Als u dus op een moment achter elkaar beide examens wilt doen, mag u niet aan deel 2 beginnen als u examen 1 niet heeft gehaald. Nu is het nog zo dat als u examen 1 niet haalt u wel het aanvullend examen mag doen en als u daarvoor slaagt u alleen het klein vaarbewijs 1 examen hoeft over te doen.