Cowboys in Vaarbewijsland

Al eerder schreven wij over de wildgroei van online aanbieders van opleidingen voor het klein vaarbewijs. De drempel om een online vaarbewijs cursus te lanceren is dan ook erg laag. Voor nog geen paar tientjes heeft u al een website met domeinnaam en iedereen die een beetje handig is met een tekstverwerkingsprogramma kan digitaal lesmateriaal in elkaar draaien. Maar een lap tekst op een computerscherm is nog geen online cursus en een bak met oefenvragen is nog geen training. Er is dan ook veel kaf onder het koren van de online vaarbewijs cursussen en trainingen.
Helaas is het voor de consument niet altijd duidelijk wie nu waar voor zijn geld biedt en welke aanbieder er alleen maar op uit is u geld uit de digitale portemonnee te kloppen. Graag geven wij u een paar handreikingen waar op te letten:

• Er bestaat geen kwaliteitskeurmerk voor aanbieders van vaarbewijsopleidingen. Er zijn aanbieders die lid zijn van branchevereniging Hiswa, die werken onder de vlag van een watersportbond (bijv. NWB) en/of lid zijn van één van de twee verenigingen van opleiders Viok of Univaer. Vrijwel al deze organisaties bieden ook een klachtenregeling.
  Er bestaan geen erkenningsregelingen voor opleiders voor het Klein Vaarbewijs. Er bestaan dus ook geen erkende opleiders klein vaarbewijs.

• Examenorganisatie Vamex houdt examinering en opleidingen strikt gescheiden. Er bestaan dus geen Vamex erkende opleiders noch heeft Vamex de inhoud van online trainingen goedgekeurd.

• De strikte scheiding tussen examinering en opleiding betekent ook dat geen enkele opleider toegang heeft tot de vragenbank met examenvragen. Elke aanbieder die anders beweert kunt u beter links laten liggen.

• Vamex examineert volgens de exameneisen en volgt dus strak de voorgeschreven examenstof. Opleiders, schrijvers van lesmateriaal en ook van online cursussen zijn zelf verantwoordelijk voor de inhoud van hun materiaal, maar volgen uiteraard ook de laatste en meest recente exameneisen. Vaste lezers van de nieuwsbrief weten dat de exameneisen en bijvoorbeeld vaarreglementen nog wel eens wijzigen. Een opleider of auteur die serieus met zijn vak bezig is, moet dus al deze wijzigingen bijhouden. Kijk dus of de aanbieder op zijn site daar iets over zegt en neem anders met de opleider contact op en vraag daar naar.

• Een aanbieder van een online dienst zoals een cursus is wettelijk verplicht om op de website duidelijk aan te geven wie zij zijn en hoe met het bedrijf contact opgenomen kan worden. Alleen een contactformulier is nooit voldoende en ga dus niet in zee met een bedrijf dat niet de moeite neemt een telefoonnummer te vermelden. Sommige opleiders werken als eenmanszaak en hebben soms andere activiteiten of geven praktijklessen en zitten dus op het water. Dus zij zijn wel eens minder goed bereikbaar, maar nooit onbereikbaar!
  Heeft de aanbieder ook een fysiek adres en is het bedrijf daar ook daadwerkelijk gevestigd (Google Maps en Streetview).

• Controleer of de bedrijfsgegevens ook kloppen? De basisgegevens zijn op de site van de Kamer van Koophandel gratis op te vragen en voor Nederlandse websites kunt u bij SIDN opvragen wie de eigenaar van de website is. Verder dient een bedrijf zijn nummer van de Kamer van Koophandel (KvK) en het BTW Nummer te vermelden. Google ook op de naam van de opleider, website en de naam van het bedrijf.

• Een online training of cursus is een zogenaamde dienst. Dat is anders dan een fysiek product als een boek dat u online koopt. Dat betekent onder andere dat de aanbieder (de dienstverlener) bijvoorbeeld niet verplicht is u uw geld terug te geven als u niet tevreden bent of u zich binnen een paar dagen na aankoop bedenkt. Kijk dus welke garanties de aanbieder u kan geven.
  Bedenk u ook dat u een dienst niet door kunt verkopen. Een boek en bijvoorbeeld een cd kunt u na het examen altijd nog doorverkopen.

• Er zijn nog maar nauwelijks online aanbieders waar een proefles of test van het online aangeboden lesmateriaal mogelijk is. Kijk dus of er een proef mogelijk is of vraag daar om.

• Kijk goed wat precies wordt aangeboden? Online cursus, zitten er ook interactieve oefenvragen en examens bij? Kan ik pagina's eventueel uitprinten. Is er begeleiding door een docent als u vragen heeft? Hoe lang krijgt u toegang? Een week, 4 maanden of een jaar?

• Beoordelingen van (zogenaamde) oud cursisten zeggen ook niet alles. Wij hebben al sites gezien met meerdere pagina's vol met lovende woorden. Zo veel dat het niemand het meer allemaal gaat nalezen en laat staan dat het allemaal te verifiëren is. Een goede redacteur kijkt ook naar de lengte van de webpagina's. De kwaliteit van de verkoopwebsite zegt dus wel degelijk iets over de kwaliteit van de online cursus of training. Ook hier is een zoekmachine als Google of Bing uw vriend.

• Kijk ook naar eventuele technische beperkingen of systeemeisen. Werkt de training alleen via het internet, dan moet u dus wel steeds verbinding hebben. Werkt software ook op uw computer of is er en alternatief voor het besturingssysteem van uw computer? Wilt u op een tablet leren, werkt de training dan met Flash voor bijvoorbeeld animaties? Niet elke tablet (of smartphone) kan met bijvoorbeeld Flash werken.

• Als iets te mooi lijkt, is het dat meestal ook. Voorkom dus teleurstellingen en oriënteer u goed voor u in zee gaat met een online aanbieder.

Afgebeeld een screengrab van een voorbeeldvraag die dd. 18 februari 2015 nog online wordt aangeboden. Sinds vorig jaar is het klein vaarbewijs onbeperkt geldig. Taalkundig klopt de vraag ook al niet. Deze aanbieder houdt in ieder geval de wijzigingen in de regelgeving niet bij. Dat zegt veel over de rest van de inhoud.


Kijk erg kritisch naar zogenaamde aanbiedingen of speciale acties die met regelmaat via de bekende kortingswebsites worden aangeprezen. Er liep laatst een actie met een aanbieder die maar liefst online alle 5.000 officiële examenvragen (*) aanbood. Kandidaten die op deze aanbieding in zijn gegaan werden flink teleurgesteld. Men kreeg slechts toegang tot 6 oefenexamens van elk 40 vragen. De vragen bleken bij controle beslist niet het niveau te hebben van de vragen die u op het officiële examen Klein Vaarbewijs kunt verwachten. De betreffende kortingssite is momenteel in overleg met een legitieme en goed bekendstaande opleider om te kijken of er een oplossing mogelijk is voor deze gedupeerden. Mocht u recent in zo'n actie een online vaarbewijs cursus hebben gekocht en niet tevreden zijn. Neem dan contact op met de betreffende kortingssite waar u de aanbieding heeft gekocht.

(*) De vragenbank van Vamex bevat wellicht zo'n 800 actieve examenvragen verdeeld over de klein vaarbewijs 1 en 2. Wij van Promanent maken al sinds 1995 examentrainingen voor het klein vaarbewijs voor de ANWB. De huidige cd bevat ruim 1.200 vragen en wij hebben een historische database met ruim 3.500 oefenvragen. Oefenvragen gaan over de leerstof en dienen om de stof te herhalen en goed te oefenen. Beslist niet al die vragen zijn op het eindniveau dat u voor het examen moet hebben, maar door die vragen te oefenen werkt u wel naar dat niveau toe. Alle 5.000 officiële examenvragen is dus klinkklare onzin. Ter vergelijking onze vragenbank voor het Groot Vaarbewijs voor de beroepsvaart bevat 6.000 oefenvragen.