Nieuwjaarsevent van TipTop Sailing

Op haar locatie in Muiderzand begint de bemanning van TipTop Sailing het nieuwe jaar graag met andere watersporters. Op 9 januari tussen 11 en 17 uur staan het hele team inclusief de flottieljeleiding uit Griekenland weer voor u klaar in de ruime showroom van Jansma Jacht, waar het lekker warm is én de unieke gelegenheid is om meerdere schepen uit onze vloot in Corfu (en andere bestemmingen) “live” te bezichtigen.

Op zaterdag 9 januari in de showroom van Jansma Jacht, de Bavaria dealer in Muiderzand, Almere. Meer informatie op de website ...

Nieuwe BPR vanaf 1 januari

Een mooier datum om wijzigingen in de vaarregels in te laten gaan is er natuurlijk niet. Daarom gelden vanaf 1 januari 2016 de al eerder aangekondigde wijzigingen in het Binnenvaart Politiereglement (BPR). De wijzigingen hebben betrekking op zowel de beroeps- als de recreatievaart. Later zullen wij inhoudelijk op deze wijzigingen terugkomen. Voor nu volstaan wij met een doorverwijzing naar het persbericht van Rijkswaterstaat ...

De nieuwe tekst van het BPR is al te downloaden in de Vaarwinkel ... Doet u na 1 januari 2016 examen voor het Klein Vaarbewijs dan moet u er rekening mee houden dat er vragen worden gesteld over een aantal van deze wijzigingen. Voor gebruikers van de ANWB Examentraining Klein Vaarbewijs verschijnt volgende week een update.

Grote prijsverschillen jachthavens

Uit onderzoek onder jachthavens blijken grote regionale prijsverschillen in ligplaatsen. De duurste zijn de Noord/Zuid-Hollandse Plassen met een m² prijs van gemiddeld € 44,80 per jaar. Met € 25,08 zijn de Friese Meren het goedkoopste, een prijsverschil van ruim 75%. Lees verder op de website ...

Binnenvaart Telematicadag

Geïnteresseerden worden uitgenodigd voor de 20e Telematicadag voor de binnenvaart. Zoals gebruikelijk vindt het evenementplaats tussen Kerst en Oud en Nieuw op KSCC Schipperscentrum Nijmegen. Dit jaar op woensdag 30 december. De Telematicadag wordt ieder jaar georganiseerd door Bureau Telematica Binnenvaart, KSCC Schipperscentrum, Autena Marine, Nefkens Advies, Weekblad Schuttevaer en Rijkswaterstaat.
Branche, overheid en bedrijfsleven komen samen om kennis en ervaringen uit te wisselen en elkaar te ontmoeten in informele sfeer. Er is geen beter moment in het jaar om beleidmakers, beslissers en ontwikkelaars rechtstreeks aan te spreken! Of het nu gaat over elektronisch melden, elektronische vaarkaarten, dienstverlening van RWS of andere ICT, de mensen die er over gaan zijn aanwezig. U treft iedereen die ‘iets’ heeft met ICT in de binnenvaart - een ijzersterke formule die al 20 jaar werkt.
Meer leest u op de website ...

Boot huren

Er zijn al meerdere platformen om schepen direct van de eigenaar te huren. Sinds kort is daar ook Tubbber (inderdaad met 3 b's, de mooie domeinnamen raken op). Op de site kunnen zowel professionele charterbedrijven als particuliere booteigenaren en huurders van boten elkaar ontmoeten. Daarmee sluit het platform aan op de ontwikkelingen in de deeleconomie.
En soms met een knipoog, want wat dacht u van een zekere Mark die een mooie lemmeraak te huur aanbiedt vanwege de hoge onderhoudskosten ...

Kerstgeschenk

Naast Sinterklaas vinden wij steeds vaker onder de Kerstboom een kado. In de online Vaarwinkel zien wij dat terug in wat er de afgelopen weken de deur uit ging. Mooie boeken om lekker mee weg te dromen, maar ook kaarten van exotische bestemmingen en natuurlijk schitterende kalenders voor het nieuwe jaar.

Omdat 2015 in alle opzichten voor de Vaarwinkel een bijzonder succesvol jaar is, willen wij dat graag met u delen. Daarom voor alle lezers van de Vaarwijzer Nieuwsbrief een kortingscode. Met deze code krijgt u 5 euro korting op uw volgende bestelling van minimaal 25 euro. Geldig tot en met 31 maart 2016.

Uw kortingscode: alleen voor abonnees van de Vaarwijzer Nieuwsbrief

Ga naar de website van de Vaarwinkel. Doe de artikelen die u wilt bestellen in de winkelwagen en ga naar de kassa. In het veld voor de kortingscode voert u uw code in en klik op Toepassen.

Toekomstperspectief bediening

Rijkswaterstaat heeft een vooruitblik geschreven over de toekomst van de bediening van bruggen en sluizen in Nederland. Klik hier ...

Lekker wegdromen

Zelf kan ik graag wegdromen bij verhalen van enthousiaste watersporters die hun droom waar maken en rond de wereld zeilen of op een andere wijze voor langere tijd het ruime sop kiezen. De Kerstvakantie staat voor de deur en hoewel het buiten niet koud is, gaat er niets boven een goed boek onder de Kerstboom.

Wat dacht u van:

• De wereld is rond
• Dat nemen ze je nooit meer af
• Blijven drijven
• En natuurlijk waar het allemaal mee begon: Alleen met de Spray de wereld rond

Waarbij de titels van de eerste drie mooi samenvatten waar het om gaat. De wereld is rond dus je komt weer terug bij waar je vertrok. Mits je blijft drijven. En uiteindelijk levert dat ervaringen op die niemand u meer kan afnemen.

Wij hopen dat afgelopen seizoen u ook mooie ervaringen bracht. Herinneringen om met uw naasten rond de kerstboom of tijdens de kerstmaaltijd te delen. En anders is er altijd nog onze Facebookpagina ...

Vrolijk Kerstfeest.

Varen op de Waddenzee

Varen op getijdewater vraagt om een goede voorbereiding. Het Handboek varen op de Waddenzee behandelt de theorie en praktijk van het varen op getijdenwater, zowel voor beginners als voor gevorderden. Het boek geeft de lezer allereerst inzicht in wat hij of zij moet weten alvorens het wad op te gaan. Daarnaast dient het als naslagwerk voor meer ervaren wadvaarders en voor iedereen die vaart op getijden- en droogvallend water.
Een aanrader voor onder de kerstboom. Bestel het Handboek Wadvaren nu in de Vaarwinkel ...

CWO Zeezeilen wordt Jachtzeilen Tidal

De Commissie Watersport Opleidingen (CWO) hanteert vanaf volgend jaar de nieuwe termen Jachtzeilen "non tidal" en Jachtzeilen "tidal". Daarmee ontstaat er een beter onderscheid tussen het "oude" Kajuitjachtzeilen en Zeezeilen. De toevoeging Tidal maakt het onderscheid. Of te wel varen op getijdewater.

Ondertussen op Skipper.nl

De nieuwe website van Skipper.nl is live. De belangrijkste vernieuwing is vooral dat de website nu ook geschikt is voor schermen met een kleinere resolutie, zoals een tablet of smartphone. Bekijk de nieuwe site en laat de makers weten wat u er van vindt.
Skipper.nl is een website speciaal voor booteigenaren. Op de site vindt u informatie over nieuws, bestemmingen en is het mogelijk offertes voor klussen aan uw schip op te vragen bij vakmensen.

De watersporter

Het nieuws over de reorganisatie bij ANWB Media en het daarmee samenhangende vertrek van Jan Briek als hoofdredacteur van de Waterkampioen roept gemengde reacties op.

Sinds 1 december 2015 maakt de Redactie Waterkampioen binnen ANWB Media deel uit van het thema ‘Vrije Tijd’. De redactie van de Waterkampioen behoort in de nieuwe situatie tot het thema 'Vrije Tijd'. Naast het thema ‘Vrije Tijd’ werkt ANWB Media ook met de thema’s ‘Vakantie’ en ‘Mobiliteit’. Het thema ‘Vrije Tijd’ bestaat uit de activiteiten: Fietsen, Wandelen, Varen en Motorrijden.

Nadat wij over dit nieuws schreven ontvingen wij gemengde reacties. Soms verwachtingsvol en soms zelfs erg negatief. Maar vrijwel iedereen was het er over eens dat het vertrek van Jan Briek een gemis is. En hoewel de meesten zich realiseren dat bladen het tegenwoordig niet makkelijk hebben zetten dy-hard watersporters vraagtekens bij de ingezette veranderingen waarbij de focus verlegd wordt naar recreatie op en aan het water.

Persoonlijk denk ik dat dé watersporter niet bestaat en ook nooit bestaan heeft. We hebben zeilers en motorbootvaarders, wedstrijdzeilers en toervaarders, weer en wind buitenmensen en luxe recreatievaarders, oud en jong, teamspelers en solovaarders, hoog en laag opgeleid, klussers en mensen met twee linkerhanden. Kortom de variëteit in watersportland is minstens zo groot als buiten de watersport. Maar we houden allemaal van het water en brengen daar graag tijd door. Op het water en langs het water en in de winter soms helemaal niet eens in de buurt van het water, maar dromen we weg met een boek over zeilen rond de wereld. Of juist wel op het water, maar dan in zonniger oorden.

Ook in de online Vaarwinkel zien wij al deze "groepen" langskomen en zien wij verschuivingen. Het is mogelijk het hele jaar door examen te doen voor het klein vaarbewijs. Met als gevolg dat er niet echt meer sprake is van een cursusseizoen. Toch is in het voorjaar druk bij de Vamex om toch allemaal nog even het felbegeerde papiertje te halen. Vamex speelt daar weer slim op in door het vaarbewijs meteen mee te geven na afloop van het examen. Als u geslaagd bent natuurlijk. Kaarten voor typische charterbestemmingen in de zon verkochten we ook buiten het vaarseizoen, maar kaarten voor de Waddenzee gaan nu ook gewoon het hele jaar door over de (digitale) toonbank.

Nieuwe technieken en concepten maken het mogelijk om in te spelen op de wensen en behoeftes van al deze verschillende mensen. Denken in doelgroepen is wellicht nog niet helemaal uit, maar die aanbieders die de klant het gevoel geven een voor hen op maat gesneden aanbod te bieden hebben de toekomst.
Discussieer mee door op dit artikel te reageren ...

Getijdetafels

Eerder verscheen al de digitale versie van de HP33. Nu is ook de versie in boekvorm leverbaar. De HP33 is een jaarlijkse uitgave waarin de waterstanden en getijstromen langs de Nederlandse kust en aangrenzend gebied zijn opgenomen. Editie 2016 van de HP 33 is nu te bestellen in de Vaarwinkel.

Ook verschenen zijn de nieuwe getijtafels van deSDU. Getijtafels Nederland geeft een compleet overzicht van de waterstanden langs de Nederlandse kust, op de benedenrivieren en zeearmen. U vindt tabellen met afkortingen en cijfers van 21 meetpunten. Daarnaast staan de tijden van opkomst en ondergang van zon en maan aangegeven.

Naar Boot Düsseldorf

De Stichting Actieve Watersportbeoefenaars S.A.W. organiseert van vrijdag 22 tot en met zondag 24 januari 2016 in samenwerking met het blad Motorboot weer een educatieve vaartocht naar Boot Düsseldorf, de grootste indoor-botenshow in Europa. De heen- als terugreis staan in het teken van educatie en gezelligheid, met presentaties en een workshop maar ook met live-muziek. aan alle activiteiten aan boord kan men gratis deelnemen.

Tijdens de vaartocht zal er aandacht zijn voor het vaar- en communicatiegedrag van de beroepsmatige en recreatie scheepvaart, bekeken vanuit de stuurhut van de MS rigoletto. Tijdens de workshops en presentaties komen onder meer de volgende vragen aan de orde:

• Hoe gedraag ik mij op een drukke rivier (Duitse Rijn) waar veel beroepsvaart aanwezig is?
• Waar kan ik veilig varen en waar moet ik wegblijven?
• Wat betekenen de betonning, de verlichting en de geluidsseinen?
• Hoe moet ik reageren in geval van calamiteiten, zoals motorstoring of brand aan boord?
• Klaar voor iedere redding: Reanimatie-AED-EHBO

Meer informatie over prijzen en inschrijven op de website van S.A.W. ...

Half miljoen voor botendeelsite Barqo

De wereld van het grote geld lijkt "de nieuwe watersport(er)" nu ook als interessante investering te ontdekken. Botenverhuurwebsite Barqo heeft namelijk ruim een half miljoen euro opgehaald voor hun 'Airbnb voor boten'. Het geld komt van een clubje informals onder leiding van internetondernemer Jelle Hoffenaar, onder meer Dichtbij.nl. Op het deelplatform kunnen particulieren boten huren en verhuren. Vooral in Amsterdam loopt dat redelijk, maar Barqo wil landelijk uitrollen en uiteindelijk Europa in. "We willen straks ook alle Europeanen de mogelijkheid geven om via Barqo een boottrip of -vakantie te boeken", zegt mede-oprichter Van Hoogenhuyze. In het vaarseizoen zijn dit jaar gemiddeld 500 boten per maand verhuurd via Barqo.nl in Nederland.

Bron: Sprout

Steeds naar links

Het Verenigd Koninkrijk en Ierland samen hebben een ongelooflijk lange kustlijn die te samen één van de grootste watersportgebieden van de wereld vormen. Want vrijwel overal is de kust te bezeilen en liggen er ontelbare ankerplaatsen, beschutte baaien en natuurlijk havens in alle soorten en maten.

Dat Engeland en Ierland eilanden zijn helpt natuurlijk. Van oudsher moest men al de zee op om iets meer van de wereld te zien. Het leuke van een eiland is natuurlijk ook dat je er om heen kunt varen. Een bijzonder project is Keep turning left. Dylan Winter wilde meer zien van het eiland waar hij al zijn hele leven woont en besloot dat met een zeilboot te doen. Zijn idee: als ik de haven uitvaar sla ik linksaf. En als ik dat maar steeds blijf doen vaar ik rondom Engeland, Schotland en Wales. Ierland volgt later is zijn plan. Hij doet dat in verschillende kleine en betaalbare schepen en doet dat inmiddels ook al weer een paar jaar achter elkaar, terwijl hij onderweg video maakt. Video's die hij later monteert en inspreekt. Met als resultaat een bijzondere en informatieve website met voor uren kijk plezier.

Heeft u de smaak te pakken. Alle boeken en kaarten om rond Engeland te varen vindt u natuurlijk in de Vaarwinkel ... En wilt u net als Dylan kleine en onbekende havens ontdekken, dan is de reeks van boeken over verborgen havens langs de Engelse kust iets voor u.

Verkoop gebruikte jachten blijft groeien

De vanaf 2014 ingezette stijging in verkoop van het aantal gebruikte jachten zet ook in het derde kwartaal van 2015 verder door. Ten opzichte van het derde kwartaal 2014 zijn 13% meer jachten verkocht volgens de makelaars aangesloten bij HISWA Vereniging, brancheorganisatie van de watersport. Online verder lezen ....

Nieuwe vaarverbinding Vecht - Gooimeer

Er komt een nieuwe vaarverbinding voor sloepen en kleine motorboten tussen de Vecht en het Gooimeer. Daarbij komt ook een passantenhaven bij Vesting Naarden. Lees verder op de website ...

Nieuwe boeken voor marifonie en GMDSS

Voor het bedienen van een marifoon of als u bijvoorbeeld een AIS Transponder wilt gebruiken moet u een bedieningscertificaat hebben. Voor de binnenwateren volstaat een zogenaamde binnenvaartmarifoon met het Basiscertificaat Marifonie. Vaart u ook op zee dan heeft u meer baat bij een zogenaamde zeevaartmarifoon die op aangewezen kanalen ook op hoog vermogen kan uitzenden. U heeft dan het bedieningscertificaat Marcom-B nodig. Voor het basiscertificaat doet u enkel een theorie-examen. Marcom-B bestaat uit het basiscertificaat én de Module GMDSS-B. Het examen voor GMDSS bestaat uit een theorie en een praktijkexamen.

De cursusboeken waar u uit kon kiezen behandelen de leerstof voor zowel het basiscertificaat als voor GMDSS. Niet logisch vonden enkele vakdocenten van het Scheepvaart en Transport College (STC) in Rotterdam. Voor de beroepsopleidingen wilden zij meer aandacht aan de verschillende onderwerpen kunnen besteden. Met als resultaat twee mooie boeken die te samen de complete leerstof voor Marcom-B behandelen en dus één boek alleen met de leerstof voor het Basiscertificaat Marifonie en één met de leerstof voor de Module GMDSS-B. Duidelijk is te zien dat de docenten de extra ruimte goed gebruiken. Alle onderwerpen worden uitgebreid en duidelijk behandelt en zijn voorzien van praktische voorbeelden en een groot aantal illustraties in kleur. Geschreven in duidelijke taal voor de leerlingen aan de beroepsopleidingen, maar daardoor zeker ook geschikt voor de pleziervaarder.

• Leerboek Marcom-B: Basis voor het Basiscertificaat Marifonie
• Leerboek Marcom-B: GMDSS voor de Module GMDSS-B

De leerboeken zijn aanzienlijk duurder dan de boeken die speciaal voor de watersport zijn verschenen. Maar de uitgebreide behandeling van alle onderwerpen, de vele voorbeelden en duidelijke illustraties rechtvaardigen het verschil in prijs.

Romeins scheepskerkhof

Archeologen stuitten in 1972 tijdens opgravingen in Zwammerdam op enkele Romeinse vrachtschepen. Dit bleek de ontsluiting van een unieke Nederlandse schat. Er liggen hier namelijk uitzonderlijk veel wrakken in de bodem. De drassige omstandigheden waren ideaal voor de conservering van schepen uit de Romeinse tijd. Lees verder op de website ...

Kaap Hoornvaarders

Het aantal mensen dat zeilend de roemruchte Kaap Hoorn heeft gerond is nog steeds klein. Bijzonder is dan ook dat Franck Cammas en Johannes Wiebel de Kaap wisten te ronden op een Nacra 20 FCS, een open catamaran zonder enkele accommodatie, maar wel met foils. Een kwestie van snelheid en de juiste timing want het weer kan daar zo omslaan. Kijk hier ...

Wrakken in het Eemmeer

In het Eemmeer bij Bunschoten liggen ruim 40 scheepswrakken, twee keer zoveel als tot nu toe bekend was. Uit nieuw onderzoek blijkt de monding van de haven een scheepskerkhof van vissersbotters. Online verder lezen ...

Scheepsnavigatie onvoldoende gewapend tegen hackers

Vrijwel alle handelsschepen en passagiersboten worden bestuurd op basis van moderne hard- en software. Daarbij wordt informatie van de wal en van satellieten omgezet in de te varen koers. Maar dat maakt de navigatie ook kwetsbaar voor toegang van buiten af door hackers. Lees verder op de website ...

Evenementen voor het varend erfgoed

Evenementen langs de waterkant zijn altijd de moeite waard om te bezoeken en worden vaak opgeluisterd door de aanwezigheid van het varend erfgoed. Op de website van Scheepspost staat een handige kalender van alle voor het varend erfgoed relevante evenementen. Klik hier ...

Bladenland

"Beroepsmatig" lezen wij natuurlijk een groot aantal - maar niet allemaal - Nederlandse watersportbladen. In die wereld is volop beweging. Bladen wisselen van eigenaar en redacties worden gereorganiseerd. Deze week werd bekend gemaakt dat de zelfstandige redactie van de Waterkampioen ophoudt te bestaan en wordt ondergebracht bij de ‘Themaredactie Vrij Tijd’ die ook motorrijden, wandelen en fietsen in het pakket krijgt. Dit alles onder één gezamenlijke hoofdredacteur. Onder andere met als gevolg dat de huidige hoofdredacteur van de Waterkampioen, Jan Briek, moet vertrekken. Samen met hem vertrekken nog de hoofdredacteur van het blad Kamperen en 7 redacteuren. Overblijft een kernredactie die veel meer dan voorheen zal samenwerken met freelance redacteuren.
Het goede nieuws is dat het blad Waterkampioen blijft bestaan als uitgave van de ANWB waarbij eerder al was besloten het accent steeds meer te leggen op waterrecreatie en (iets) minder op het eigen bootbezit.

Onlangs werd ook bekendgemaakt dat het blad Motorboot een nieuwe eigenaar heeft. Eén van de directeuren van eigenaar BDU Media wilde voor zichzelf beginnen en doet dat door het blad Motorboot mee te nemen naar zijn nieuwe eigen uitgeverij. De redactie is mee overgestapt naar de nieuwe uitgeverij. Men zit boordevol plannen en hoopt die in de nieuwe kleine organisatie vorm te kunnen geven.

Uitgevers in bladenland hebben het niet makkelijk. De concurrentie van internet is enorm en de markt voor Nederlandstalige watersporters is niet groot en staat ook onder druk. Een eigen boot bezitten is voor steeds minder mensen een doel, recreatie op en langs het water kent een steeds grotere variatie. Aan de andere kant is het maken van een kwalitatief goed blad relatief duur. Gelukkig zijn er nog steeds uitgevers en ondernemers bereid te investeren en het risico te nemen. Toch vraag ik mij af hoe lang de papieren bladen in de huidige vorm blijven bestaan en waarom initiatieven als Zilt Magazine of bijvoorbeeld de Classic zeiler zo weinig navolgingkrijgen.
Reageren kan onder dit artikel ...

Zeekaarten voor Nederland

Een paar jaar terug besloot de Nederlandse Dienst der Hydrografie om zeekaarten uit de 1800-serie niet meer elk jaar in een nieuwe editie uit te brengen. Sindsdien is de regel dat er een nieuwe editie van een kaartenset uitkomt als in het gekarteerde gebied dusdanig grote wijzigingen zijn dat een nieuwe uitgave gerechtvaardigd is. En tot er een nieuwe editie verschijnt dient u uw kaarten dus bij te werken met de wekelijkse Berichten aan Zeevarenden (BAZ). Een situatie zoals die eigenlijk al jaren voor de "reguliere" officiële zeekaarten bestaat. Met dit verschil dat deze kaarten op de kaartenkamer bij de A-Agenten worden bijgewerkte en deze kaarten dus altijd bijgewerkt aan boord komen. De stuurman hoeft dan alleen nog maar de dan volgende BAZ te verwerken. De beroepsvaart moet verplicht een bijgewerkte kaart aan boord hebben en deze kaarten zijn ook aanzienlijk duurder. Het handwerk in de kaartenkamers wordt overigens steeds minder, nu steeds meer schepen overgaan op officiële electronische zeekaarten.
Koopt u echter een kaartenset uit de 1800-serie in de winkel, dan moet u die eerst zelf bijwerken volgens alle BAZ die sinds het verschijnen van de set zijn verschenen. Slimme leveranciers speelden daar op in met zogenaamde correctiebladen of zelfs correctiediensten, maar die sloegen niet echt aan. Kortom een niet echt optimale situatie, die wij als watersporters ook wel een beetje aan ons zelf te danken hebben. Het aantal schippers dat elk jaar een nieuwe kaartenset kocht werd steeds kleiner, waardoor het voor de Hydrografie in tijden van bezuinigingen niet meer vol te houden was elk jaar de complete 1800-serie kaarten te vernieuwen.

Tot begin dit jaar het Duitse NV Verlag handig op het "gat" in de Nederlandse kaartenmarkt sprong en kwam met een eigen reeks van kaarten voor de Nederlandse kust en open wateren. Kaarten compleet met een licentie op de digitale versie van de betreffende kaartenset en de belofte om wel elk jaar met een nieuwe editie te komen.

Volgend jaar wordt u nog beter bedient, want ook het Engelse Imray komt met sets van kaarten speciaal voor de Nederlandse kust en open wateren. Te beginnen met een kaartenset voor de Nederlandse Noordzeekust en een voor de Waddenzee. Later aangevuld met kaartensets voor Zeeland, de Zuid-Hollandse Delta en een set voor het IJssel- en Markermeer. Nu dus nog niet te bestellen, maar u kunt wel in de Vaarwinkel uw mailadres achterlaten. U krijgt dan automatisch bericht wanneer de nieuwe kaarten leverbaar zijn. Aan u dus straks de keuze.

Voor dit stukje bekeek ik de verkoopcijfers van de Vaarwinkel. Daarin viel mij op dat wij ondanks de komst van NV Verlag op de markt bijna twee keer meer kaarten uit de 1800-serie verkochten dan kaarten van NV Verlag. Terwijl we dit jaar ook meer kaarten van NV Verlag verkochten dan 1800-serie kaarten in 2014.
Met de komst van NV Verlag verkochten wij in 2015 (tot vandaag) zo'n drie maal meer kaarten van Hydrografie en NV Verlag gezamenlijk, dan enkel Hydrografische kaarten in 2014. Ben nu al benieuwd of de komst van nog een aanbieder volgend jaar nog zo'n sprong vooruit betekent.