Het kleinste kamertje (vervolg)

Terwijl de Vaarwijzer Nieuwsbrief vorige week werd verzonden had ik nog wat tijd om te surfen op het internet en ontdekte zo dat D'66 kamerlid Tjeerd de Jong een motie in de Tweede kamer had aangenomen gekregen over het lozingsverbod. Niet alleen leek mijn stukje van vorige week daarmee deels achterhaald, maar tegelijk leek daarmee de toezegging van de minister aan de kamer om de regels aan te passen ook deels achterhaald. In mijn ogen een curieuze gang van zaken. Want waarom een motie indienen om de minister iets op te leggen, waarvan zij zelf al heeft aangegeven te komen met maatregels? D'66 zit toch ook in het kabinet en het lijkt nu ook weer niet een onderwerp van acuut en erg groot algemeen belang. De motie van De Jong - notabene volgens eigen zeggen zelf watersporter - komt daarmee dan ook over als een solo actie. Maar wel goed gespeeld, want hij kreeg nagenoeg de gehele kamer achter zich. Alleen de VVD stemde tegen, ik neem aan omdat zij wel voldoende vertrouwen heeft in de toezeggingen van de eigen minister. (*)

In Den Haag zelf leidde de oekaze van De Jong niet tot veel ophef. Des te meer bij watersporters op de steigers en op sociale media. Onrust en onzekerheid, maar vooral toch ook verontwaardiging. Wordt de watersporter hier opgezadeld met een vreemde regel om een buitenboordafsluiter te verzegelen? Hoe gaat dat werken? Wat als je ook af en toe op zee vaart? En wie gaat dat betalen? Waarom wij en niet de andere waterweggebruikers? Wat dan weer op onbegrip bij andere volksvertegenwoordigers leidt. Pieter Lanser ook van D'66: "De kwaliteit van het oppervlaktewater schijnt, gelet op de reacties, veel watersporters een rotzorg te zijn."

Opvallend is dat er maar weinig kennis is van de feiten rond om het lozingsverbod en de recent aangenomen motie deze uit te breiden met een verplichte verzegeling van de buitenwaterafvoer van de vuilwatertank. Zo weet niemand het exacte aantal vuilwaterstations te noemen. De één heeft het over 300, de ander over 400. Volgens de ANWB Wateralmanak deel II (2018) zijn er 493 afgiftepunten voor vuilwater in (jacht)havens. Opvallend is dat slechts 195 van die punten hebben opgegeven welke kosten er gemoeid zijn met het afgeven van vuilwater. Gemiddeld komen de kosten over deze 195 punten uit op € 1,99 per m3. In reacties op sociale media liggen de kosten zo rond de € 5-6 per keer legen voor passanten en dat het legen vaak is inbegrepen bij de kosten van de ligplaats in de eigen thuishaven. Het aantal stations is naar mijn mening aan de lage kant (ongeveer 40% van alle havens), maar de spreiding over hele land is wel goed. Zie de figuur, waarbij de havens met een vuilwaterstation rood zijn gemerkt.

Ook worden er heel erg veel verschillende aantallen genoemd als het gaat om het aantal schepen welke door het lozingsverbod geraakt worden. Soms heeft men het over 200.000, dan weer over 260.000 pleziervaartuigen, in de pers soms weer over 400.000 en het Watersportverbond heeft het weer over 150.000.

Harde cijfers over de invloed van de pleziervaart op de waterkwaliteit blijken er nauwelijks te zijn. Al niet bij het invoeren van het lozingsverbod en ook nu niet. Het is dus lastig om te bepalen of het verbod enig effect heeft gehad. De metingen die er wel zijn laten een verschillend beeld zien. Zo zou de watersport slechts voor 1% verantwoordelijk zijn voor de lozing van zuurstofbindende stoffen en nutriënten (voor bepaalde organismen voedzame stoffen). Andere metingen in een relatief gesloten gebied als de Vinkeveense plassen constateren (logischerwijs) dat de vervuiling rond concentratieplaatsen van jachten groter is.

Schokkend vind ik toch vooral ook het beeld dat men in Den Haag kennelijk van de pleziervaart heeft. Zie de eerder genoemde reactie van Lanser, waarmee hij de plank toch behoorlijk misslaat. Alle watersporters hebben een groot belang bij schoon vaar- en zwemwater. Waarschijnlijk veel meer dan mensen die nooit op of aan het water recreëren. Watersporters zitten echter niet te wachten op lukraak regelgeving uit Den Haag die hen vervolgens opzadelt met extra kosten en onpraktische regeltjes.
Maar ook vroeger dacht men al niet zo positief. In 2004 antwoorde de staatssecretaris van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer mede namens de minister van Verkeer en Waterstaat op enkele kamervragen over het toen nog komende lozingsverbod voor de recreatievaart (klik hier voor het origineel). Ik citeer:

• "Voor absolute noodgevallen is ook een emmer (bij voorkeur met deksel) wellicht een bruikbaar alternatief." Of te wel: Als de nood hoog is en je geen vuilwatertank hebt, ga je maar op de emmer zitten. In Den Haag kunnen ze best denken in praktische oplossingen, mogen we dan ook om praktisch uitvoerbare regels vragen?
• "Rentabiliteit van de investering is voor pleziervaartuigen minder relevant." Voor een enkeling wellicht, maar elke eigenaar van een jacht weegt de kosten en andere aspecten als gemak ed. wel degelijk af voor hij of zij die investering doet. En aangezien het om een hobby gaat mag het soms wat kosten, maar dat zegt niet dat alle watersporters onbeperkte middelen hebben. Er zijn er genoeg die thuis bij wijze van spreken op een houtje bijten om toch maar hun bootje te kunnen blijven varen.
• "Het gaat hier om pleziervaart, een luxe activiteit, tegenover hygiëne en volksgezondheid. De kosten van inbouw van een vuilwatertank of mobiel toilet zijn in relatie tot de totale kosten van de desbetreffende vaartuigen gering. Een economische afweging van investering versus rendement slaat dan ook in alle gevallen door naar het milieurendement." Voor een jacht van € 100.000 gaat dat wellicht op, maar niet iedereen heeft het zo breed. Er varen ook kajuitjachten rond die de eigenaar voor € 5.000 heeft weten te kopen of voor zelfs nog minder. Een vuilwaterinstallatie kost dan mogelijk zelfs meer dan het schip zelf.

Wat betreft het imago van onze sport ligt er denk ik nog een schone taak voor de lobby van onze belangenbehartigers van de diverse sportbonden en de Hiswa.

(*) De Vaarwijzer Nieuwsbrief heeft geen politieke kleur, maar wij staan voor het belang van de watersport en scheepvaart. Wij zijn erg kritisch op het beleid van de overheid en groot voorstander van effectief en efficiënt beleid. Niet voor meer regels, maar voor goede regels die in de praktijk ook werken. Uw redacteur is daarnaast persoonlijk van mening dat onze volksvertegenwoordiging ook de watersporter dient te vertegenwoordigen. En dat iemand die gekozen is niet een blanco volmacht heeft om maar lukraak politiek te bedrijven.