Het kleinste kamertje

De meeste kajuitjachten hebben er één; een kleinste kamertje. Of noemen we dat aan boord beter 'de kleinste hut'? Aan boord is het al lang niet meer een kwestie van doortrekken. Sinds 2009 is het pleziervaartuigen op de Nederlandse binnenwateren namelijk verboden om afvalwater uit het toilet rechtstreeks te lozen in het oppervlakte water. Dat betekent dat het afvalwater opgevangen moet worden. Lozen mag dan op open zee (de Waddenzee is formeel binnenwater) of men kan het afvalwater afgeven bij speciale afgiftepunten.

Vooral voor bestaande jachten gaf dit problemen en extra kosten voor het inbouwen van een vuilwatertank, gedoe met onvoldoende afgiftepunten en veel mensen vinden het ook geen prettig idee om al die sh.. ergens aan boord te hebben. Het doel; schoon oppervlakte water gaat natuurlijk iedereen aan, maar echt praktisch is het allemaal niet. Dat heeft de minister van Infrastructuur en Waterstaat kennelijk ook geconstateerd en zij is voornemens om de regels aan te passen. Wat dat mogelijk voor u kan betekenen leest u hier.

Het verbod is een 'lozingsverbod' dat betekent dat het lozen van afvalwater niet is toegestaan, maar om dit te handhaven moet u op heterdaad betrapt worden terwijl u de inhoud van het toilet (of vuilwatertank) overboord pompt. In de praktijk blijkt dat lastig en ik heb zelf in al die jaren nog nooit gehoord dat iemand daarvoor is beboet.

Het is dus ook gewoon toegestaan dat het toilet via een afsluiter rechtstreeks op het oppervlaktewater is aangesloten. Op zee mag lozen immers wel. Een vuilwatertank die rechtstreeks op het toilet is aangesloten is niet verplicht. Precies daarom moet een opsporingsambtenaar u dus op heterdaad bestraffen. Het lozingsverbod is daardoor moeilijk te handhaven en lijkt mede daardoor niet echt serieus genomen te worden. Daarmee neemt de watersport wel een risico. Niet alleen varen en zwemmen we in ons eigen afval, ook kan de minister nu grijpen naar zwaardere regels. Het verzegelen van de buitenboordafsluiting van het toilet of het verplicht stellen van een vuilwatertank zou zo'n maatregel kunnen zijn.

In juni van dit jaar heeft de minister de Tweede Kamer toegezegd te komen met nieuwe regels. Het verplicht verzegelen van de buitenboordafvoer is zo'n mogelijkheid die zij expliciet noemt in de informatie die zij naar de Tweede Kamer zond.

Toch denkt de minister niet alleen aan strengere regels. Het lozingsverbod houdt nu in dat al het afvalwater van het toiletgebruik niet op het oppervlaktewater geloosd mag worden. Ook niet als het eerst gereinigd zou worden. Hierdoor is het voor jachteigenaren niet aantrekkelijk te investeren in een systeem die het afvalwater aan boord reinigt. De minister denkt daarom nu aan een aanpassing van de regels zodat lozen van afvalwater na zuivering aan boord wel is toegestaan. Hiermee hoopt de minister tegemoet te komen aan de bezwaren van aan vuilwatertank en wil zij de jachteigenaren aanspreken op het gezamenlijk belang van schoon vaar- en zwemwater. Het lijkt wel een beetje op de oude stok en wortel tactiek die minister Winsemius destijds heeft ingevoerd als milieuminister.

Vooropgesteld dat de watersporter als één van de eerste belang heeft bij schoon vaarwater zie ik wel enkele grote bezwaren. Verplichte verzegeling zal de overheid echt niet zelf gaan uitvoeren. Daar hebben ze geen menskracht voor. Dat betekent vermoedelijk dat dit wordt uitbesteed aan particuliere bedrijven en dat de jachteigenaar daarvoor de rekening betaalt. Met voorrijkosten ed. kan dat flink in de papieren lopen. 'Horror' verhalen over de verplichte installatie en keuring van de AIS voor schepen langer dan 20 meter en vooral de kosten die men daarvoor in rekening brengt hoor ik met regelmaat. Verder levert het ook veel administratie op en zal er toch ergens een registratie moeten zijn van al die verzegelingen. Krijgen we via de achterdeur alsnog de zo gevreesde verplichte vaartuigregistratie? En hoe gaat het gecontroleerd worden? Komt er een handhaver de kleinste hut aan boord controleren en gaat ondersteboven achter het toilet kijken of de verzegeling wel in orde is? En moeten onze putsen dan strak ook achter slot en grendel?

Achtereenvolgende regeringen hadden vermindering van de administratieve lastendruk als stelregel. En dat is goed. Toch dreigt het fiasco van het lozingsverbod tot een nieuwe aanslag op de vrijheid van de watersport. En hoe zit het met al die andere schepen die op onze binnenwateren varen en nog wel hun afvalwater rechtstreeks mogen lozen? Alleen de recreatie aanpakken lijkt mij niet fair. Cijfers over hoeveel de pleziervaart bijdraagt aan de vervuiling van het oppervlakte water zijn mij niet bekend. Evenmin welke veranderingen daarin (positief of negatief) gemeten zijn sinds de invoering van het lozingsverbod. Ik hoop dan ook van harte dat de belangenbehartigers van de watersport hier hun werk doen en de minister weten te bewegen tot vooral praktische en werkbare oplossingen, maar dat die dan wel voor iedereen moeten gelden.