Vaarwijzer Nieuwsbrief - 2022 week 39

Wordt deze e-mail niet goed getoond? Bekijk online. Windenergie op de Noordzee is essentieel voor de energietransisatie, maar de toename van het aantal windmolens heeft ook een effect op de scheepvaartveiligheid. Daarom werken de ministeries van Economische Zaken en Klimaat en Infrastructuur en Waterstaat en Rijkswaterstaat samen in het Monitorings- en Onderzoeksprogramma Scheepvaartveiligheid Wind op Zee (MOSWOZ). MOSWOZ ontwikkelt samen met marktpartijen en belanghebbenden kennis over de effecten van windparken op de scheepvaartveiligheid en mogelijke maatregelen. Afgelopen woensdag was er een symposium over dit onderwerp. Deskundigen van Rijkswaterstaat, verschillende partijen die actief zijn op de Noordzee, wetenschappers en onderzoekers namen hier aan deel. Omdat wij navigatiesoftware maken hadden wij de kans om ook aanwezig te zijn. Het kabinet is van plan een groot aantal extra windmolenparken op de Noordzee toe te staan. Dat kost ruimte, ruimte die nu gebruikt wordt voor de scheepvaart, de visserij, olie- en gaswinning en de recreatievaart. En de Noordzee is in feite één groot natuurgebied. Windmolens hebben hier ook effect op. Meer windmolens betekent dat de scheepvaartroutes minder ruimte krijgen en dat je op sommige delen van de Noordzee straks eigenlijk alleen maar vaart in resterende gebieden tussen de parken en tussen de aangewezen scheepvaartroutes. Weervrouw Margot Ribberink sprak over het veranderende weer en de urgentie van de energietransitie: geen tijd te verliezen! Directeur Kustwacht Nederland Nicole Kuipers sprak over het belang van een veilige Noordzee en de risico's van grootschalige windenergieparken. Zij ziet hier nadrukkelijk een rol weggelegd voor de Kustwacht (*). Professor cognitieve psychologie en pyscho metrics and experimental design Jop Groeneweg hield een inspirerend verhaal over leren van incidenten en het belang van samenwerking om ongevallen te voorkomen. Aansprekend geïllustreerd met het teamwork van het Formule 1 team van Red Bull tijdens de pitstops van onze Max Verstappen. Directeur Veiligheid en Water Katja Portegies van Rijkswaterstaat deed een oproep om aan te sluiten bij de kenniscommunity van MOSWOZ. Door windmolenparken varen is vrijwel nooit toegestaan, hoewel de discussie daarover nog loopt. Windmolens worden groter en krachtiger en om valse wind te voorkomen moeten dergelijke molens met een grotere tussenruimte geplaatst worden. Doorvaart wordt dan mogelijk makkelijker. Er zijn echter ook al ideeën om de ruimtes tussen windmolens te gebruiken voor bijvoorbeeld drijvende zonnepanelen of drijvende viskwekerijen of het kweken en oogsten van zeewier. Daarnaast is er waarschijnlijk meer nodig om doorvaart van windmolenparken mogelijk te maken. In een woud van allemaal de zelfde molens is het immers lastig oriënteren. Voor de beroepsvaart wordt veel verwacht van verkeersbegeleiding en nieuwe technieken met kunstmatige intelligentie. Met de elektronische kaart, radar en AIS is het al mogelijk om schepen een soort van 'stille' verkeersbegeleiding aan te bieden. Op de schermen op de brug verschijnen dan aanwijzingen en extra informatie. De techniek van AIS staat niet alleen virtuele tonnen en boeien toe, maar is ook geschikt om korte berichten uit te sturen. Met kunstmatige intelligentie (AI) is het mogelijk om routes van schepen steeds beter te voorspellen en worden bemanning eerder en beter geïnformeerd over de verwachte bewegingen van de overige scheepvaart. Opvallend was wel dat veel onderzoekers en technici er automatisch vanuit gaan dat alle gebruikers van de Noordzee goed in beeld zijn. Het is bij veel professionals niet voldoende bekend dat de recreatievaart over het algemeen maar slecht zichtbaar is. Niet iedereen heeft AIS en ook op radar worden met name kleinere schepen niet goed opgemerkt. Hierdoor ontbreekt het ook aan veel relevante gegevens over de bewegingen van de recreatievaart op zee en is het voor onderzoekers en ontwikkelaars van nieuwe technieken lastig om de recreatievaart hierin mee te nemen. Het onderzoeksprogramma gaat voorlopig nog wel even door en wij zullen u op de hoogte houden als er relevant nieuws te melden is. (*) Deze week bleek hoe actueel de woorden van Nicole Kuipers, directeur Kustwacht, eigenlijk zijn. In de Oostzee heeft het er alle schijn van dat er een aanslag is gepleegd op de NorthStream 1 en 2 gasleidingen. Een aanslag die de kwetsbaarheid van kritieke infrastructuur op zee aantoont. Een scenario dat tot op heden alleen in de films van James Bond leek voor te komen. Bootonderhoud Deze week verscheen de nieuwe editie van de dikke Bijbel voor Bootonderhoud. De boot goed onderhouden is essentieel voor een veilige ontspannen vaartocht en voor het behoud van uw trotse bezit. Met de 'Bijbel voor bootonderhoud' van Simon Jollands is geen klus te lastig. In dit uitgebreide handboek staan handige stap-voor-stap-instructies die u haarfijn uit leggen hoe u het nodige onderhoud kunt verrichten, en hoe u ingewikkelde herstelwerkzaamheden en reparaties prima zelf kunt uitvoeren. Zo heeft u binnen een mum van tijd die vervelende klusjes uitgevoerd en kunt u weer gaan varen. Aan de hand van duidelijke schema's en tekeningen, foto's en heldere tips en adviezen is elke onderhoudsklus prima zelf te doen. Met de 'Bijbel voor bootonderhoud' blijft uw schip in topconditie. Bestel nu Schipperscafé Wolthuiswerf Vrijdag 30 september wordt het 4e Schipperscafé georganiseerd op de Historische Scheepswerf Wolthuis te Sappemeer. Gezien de grote opkomst en de lovende commentaren, mag dit initiatief van de Stichting Historische Scheepswerf Hoogezand-Sappemeer als zeer succesvol worden beschouwd. Ook deze keer is er weer een interessant programma samengesteld. De heer Henk Pruntel, een oud inwoner van Hoogezand, houdt een lezing over zijn belevenissen als varensgezel op de kust- en grote vaart onder de titel "Van dekjongen tot machinist". Na afloop van de lezing is er gelegenheid om onder het genot van een drankje onderling wat ervaringen uit te wisselen. Het belooft dus weer een gezellige middag te worden. De aanvang is om 14:30 uur en zoals gebruikelijk is de toegang gratis. Meer informatie Nieuwe expositie in GalleryMaritime GalleryMaritime toont in oktober en november de nautische kunstwerken van twee kunstenaars. Maarten Groot vaart op de Eendracht. Het zeilschip dat door een grote groep vrijwilligers met grote gedrevenheid in de vaart wordt gehouden. Maarten behoort, als beeldend kunstenaar en stuurman, tot de vaste bemanning. Met enorme passie zet de Stichting Eendracht zich in om voor (kwetsbare) jongeren en ouderen een tocht met wind in de zeilen te bieden. Tijdens de tochten die Maarten maakt passeert hij vele vuurtorens. Lichttorens die zijn gebouwd in de buurt van de ingangen van zeearmen, zeestraten en havens en als richtpunt en bakens hun 'ding doen' ze trekken de aandacht van deze beeldende kunstenaar. Tijdens de vaart maakt hij er schetsen van die hij later in zijn atelier uitwerkt in pen/aquarel. Bij terugkomst vertellen de schetsen het verloop van de vaartocht die hij maakte. Ronny Moortgat presenteert in deze expositie werken met een boodschap. Met zijn selectie wil hij een standpunt overbrengen over een onderwerp dat ons allemaal raakt. Namelijk 'onze wereld' die het wel erg zwaar te verduren krijgt. Ik schilderde voorheen altijd wat zich op het water voortbeweegt. Het waren altijd schepen in hun element. En de ene keer was het schip in kalm water, de andere keer in een storm. Maar op een bepaald moment besloot ik om het eens over een andere boeg te gooien. En ik ging aan de slag met vissen die in hun element zijn. Niet alleen om er een mooi plaatje van te maken maar ook om er een statement mee te maken. Zo van: Kijk toch eens mensen dit is allemaal het moois dat de natuur ons brengt om van de genieten en niet om het kapot te maken met onze onvermoeibare drang naar overbevissing en industrie-vervuiling. Hoogste tijd om er serieus iets aan te doen. Gallery Maritime van 8 oktober tot en met 30 november 2022. Voorstraat 45, 4486 AJ Colijnsplaat, Openingstijden elke dag van 12.00 – 17.00 uur. Vaarwijzer Belgische Binnenwateren De nieuwe editie van de Vaarwijzer Belgische Binnenwateren is verschenen. Deze populaire Vaarwijzer van Frank Koorneef geeft een overzicht van alle Belgische rivieren en andere vaarwegen. Aan de hand van omschrijvingen, foto's, kaartjes en anekdotes ontdekt de lezer wat u onderweg tegenkomt en welke interessante plaatsen er langs het Belgische water te vinden zijn. Een deel van deze gids is speciaal gewijd aan een van de bijzonderste toertochten in dit vaargebied: het Rondje Moezel, dat loopt via Maas, Moezel en Rijn door België, Frankrijk, Luxemburg en Duitsland. De 'Vaarwijzer Belgische binnenwateren' is perfect voor iedere watersporter die de Belgische binnenwateren wil ontdekken en bevaren. Nu te bestellen in de Vaarwinkel ... Open deur dagen in Oostende Op 1 en 2 oktober organiseert Marina Oostende hun 'open deur dagen'. In de jachthaven van de Royal North Sea Yacht Club van Oostende. Meer dan 15 Jeanneau zeil- en motorboten kunt u er bezichtigen evenals de Fountaine Pajot Astrea 42. Parkeren kan in de parkeergarage onder de Visserskaai, op de Zeeparking in de Van Iseghemlaan of op de parking van het station. Het is de bedoeling dat ook tweedehands aanbod beschikbaar is. En uiteraard wordt er gezorgd voor iets te eten en drinken. Meer informatie Nationale Motorbootvaren Prijs 2022 Voordrachten voor de Nationale Motorbootvaren Prijs 2022 zijn weer welkom. Iedereen mag personen of instanties aanmelden, die een positieve bijgedrage leveren aan het motorbootvaren. Dit kan tot 31 december van dit jaar. De Nationale Motorbootvaren Prijs is bedoeld als steuntje in de rug voor initiatieven en activiteiten die bijdragen aan het plezierig, veilig en attractief varen met een motorboot in Nederland. Lees verder Wijziging 20 marifoonkanalen Voor de communicatie met vaarweggebruikers maakt Rijkswaterstaat gebruik van frequentiekanalen. Daarmee is contact met gebruikers mogelijk zowel via spraak (marifoon) als ook via data (AIS). Per 1 januari 2023 moet een aantal van deze marifoonkanalen op de vaarwegen worden aangepast. Dit najaar start Rijkswaterstaat daarom met het wijzigen van de marifoonkanalen van twintig opstelpunten. De World Radio Conference (WRC) bepaalt mondiaal waarvoor welke kanalen worden gebruikt. De WRC heeft eerder vastgesteld welke analoge marifoonkanalen vanaf 1 januari 2023 voor digitale datacommunicatie worden bestemd. Daarvoor is het radiocommunicatiesysteem VDES opgestart. Dit systeem werkt in de Marine Mobile VHF-band. De consequentie hiervan is dat een aantal opstelpunten van RWS een ander marifoonkanaal moet gaan gebruiken. Het huidige kanaal is dan niet meer beschikbaar voor spraakcommunicatie op de betrokken objecten (bruggen, sluizen, verkeerspost). Het gaat voor heel Rijkswaterstaat om twintig opstelpunten. Voor de locaties Dorkwerd, Farmsum, Groningen, Hollum en Terschelling wordt de planning nog bekend gemaakt.  Per 26 september 2022 start de gefaseerde aanpassing van de apparatuur. Ook wordt die dag de bebording buiten gewijzigd. Zo is het juiste VHF kanaal voor de gebruikers onderweg goed te zien. De twintig vernieuwde marifoonkanalen zijn ook te vinden op de website van Varen Doe Je Samen en in het marifoonboekje. De nieuwe VHF kanalen zijn vastgesteld in goed overleg met Agentschap Telecom, Belgische Agentschap Telecom (BIPT) en Port of Antwerp. Meer informatie IBEX afgelast vanwege storm De International BoatBuilders' Exhibition & Conference (IBEX) is afgelast door de komst van de tropische storm Ian. IBEX is een beurs voor professionals en toeleveranciers in de watersport en wordt gehouden in Tampa (USA). IBEX had verwacht afgelopen dinsdag de deuren te openen. Helaas gooit de tropische storm of orkaan Ian roet in het eten. De veiligheid van standhouders en bezoekers staat voorop en met de naderende storm besloot de organisatie de beurs niet door te laten gaan. De storm kan nog van het verwachte pad afwijken, maar de beurs door laten gaan onder deze omstandigheden was geen optie. De IBEX is mede eigendom van de Nederlandse RAI organisatie uit Amsterdam. In 2016 sloot de beurs al eens eerder de deuren vanwege een naderende storm en in 2017 ging de beurs wel open, nadat storm Irma een spoor van vernieling had achtergelaten op de Florida Keys. Meer lezen Afgelopen zaterdag begon de jaarlijkse "Grote Clubactie". U heeft het vast wel gehoord of gezien. Door het kopen van loten maakt u kans op mooie prijzen en steunt u de plaatselijke club of vereniging. Nog geen loten gekocht? Steun dan het Zeekadetkorps Maassluis. Zij sparen voor een nieuwe beamer plus ophangbeugel in het dagverblijf dan de kadetten aan boord van hun opleidingsschip, de voormalige loodsboot en varend monument Rigel. De huidige beamer is te oud en vertoont kuren. De beamer wordt gebruikt voor instructies, presentaties en af en toe een ontspannende filmavond. Één lot kost € 3,- en maar liefst 80% (dus € 2,40) daarvan gaat naar de clubkas van het Zeekadetkorps Maassluis. De zeekadetten komen elke zaterdag bijeen aan boord van de m.s. Rigel, het varende korpsschip. Vanaf het schip worden allerlei leuke en spannende activiteiten georganiseerd. Alles heeft te maken met het water. Een zeekadet leert natuurlijk varen en zeilen. Maar er is meer. Al het materiaal wordt door de kadetten zelf onderhouden. Zo kan een kadet aan het sleutelen zijn in de machinekamer of aan het koken voor de hele bemanning in de kombuis. Veel kadetten kiezen later voor een nautisch beroep. Koop een lot Wilt u zelf eens zien hoe het leven van een zeekadet er uit ziet? Zaterdag 1 oktober wordt in Maassluis de Furiade gehouden. Voor het eerst weer na corona. Diverse historische (zee)schepen liggen in de haven afgemeerd en zijn te bezichtigen. Ook de Rigel van het Zeekadetkorps Maassluis is te bezoeken en kunt u met eigen ogen zien hoe het dagverblijf (het voormalige dagverblijf van de loodsen) is opgeknapt. Alleen nu nog een mooie nieuwe beamer. Meer informatie De nieuwe Reeds Nautical Almanac voor 2023 is verschenen en direct uit voorraad leverbaar. Profiteer nu nog van de tijdelijke 'vroege vogel korting' van 25% met onderstaande kortingscode én gratis verzending binnen Nederland. De aanbieding sluit namelijk na 30 september. Kortingscode: VWNSWRNAC231 De kortingscode is van toepassing op de reguliere Reeds Nautical Almanac en op de speciale losbladige uitvoering en de Eastern, Western en Channel edities van de almanac. Nog geldig tot en met 30 september 2022.

Vaarwijzer Nieuwsbrief - 2022 week 38

Wordt deze e-mail niet goed getoond? Bekijk online. Wat brengt Prinsjesdag? De derde dinsdag in september betekent Prinsjesdag waarop de regering traditiegetrouw de miljoenennota en de plannen voor komend jaar presenteert. Uiteraard stond deze voornamelijk in het teken van de stijgende prijzen en dan vooral de plannen hoe het kabinet energie nog enigzins betaalbaar wil houden. Duurzaamheid, stikstof en het milieu was ook verweven door de plannen. Zoals elk jaar keken wij mee met een nautische bril. De stijgende prijzen raken ons allemaal. Watersporters, beroepsvaart en alle bedrijven in de sector. Voor het kabinet is het alle zeilen bij om de koopkracht van gezinnen nog enigzins in stand te houden. Dat is goednieuws voor de recreatievaart, maar bijvoorbeeld ook de chartervaart. Als gezinnen immers minder te besteden hebben, gaat er minder naar 'luxe' als het eigen schip of een vakantie op het water. Maar het geld hiervoor moet wel ergens vandaan komen. Het is nog even afwachten wat de uitkomst is van de behandelingen in de Tweede Kamer, maar het ziet er naar uit dat een deel ten laste komt van toekomstige generaties door het oplopen van de staatsschuld en voor een deel komt de rekening terecht bij het bedrijfsleven. En dat is toch minder goed nieuws, want als bedrijven minder winst maken gaat dat deels ten koste van investeringen en kan het aan de andere kant alsnog leiden tot hogere prijzen. De regering is van plan de krapte op de arbeidsmarkt aan te pakken. Vooral in de sectoren waar dit het hardste nodig is, maar ook met maatregelen die voor alle werkenden gunstig moeten uitpakken. Zo wordt de kinderopvang aangepast, gaat het minimumloon omhoog en is het de bedoeling dat alle werkenden meer overhouden.  Ook in de scheepvaart, scheeps- en jachtbouw, watersport is er een tekort aan voldoende arbeidskrachten. En dat er in de horeca te weinig mensen zijn, betekent uiteraard ook een tekort in de horeca in havens en aan het water. Alle sectoren vissen ook deels in dezelfde vijver. Technische geschoolde mensen en vaklui zijn overal veel gevraagd. Dat betekent automatisch hogere lonen, dus hogere kosten voor de bedrijven en uiteindelijk hogere prijzen voor de klanten. De vraag is of de regering deze spiraal weet te doorbreken. Wat de miljoenennota nog meer betekent voor de watersport en scheepvaart zijn wij nog aan het bestuderen. Bij gelegenheid komen wij daar nog op terug. Beeld: © Ministerie van Financiën / Martijn Beekman Meer windparken op zee In 2050 moeten windparken op zee een vermogen van 70 gigawatt leveren. Dat is een ruime verdrievoudiging van de huidige ambities, meldt de Rijksoverheid. In 2040 moet de teller op 50 gigawatt staan. Momenteel wordt toegewerkt naar 21 gigawatt rond 2030, wat gelijkstaat aan ongeveer driekwart van het huidige Nederlandse elektriciteitsverbruik. Ook zijn er plannen voor grootschalige waterstofproductie op zee, zodat een flink deel van de industrie van gas kan overstappen naar groene waterstof. Verder lezen Botenbeurs Gorinchem Komende vrijdag en zaterdag is er weer de Botenbeurs in Gorinchem. Het beloofd mooi weer te worden. Door corona konden eerdere edities niet doorgaan dus de organisatie pakt dit jaar weer flink uit.  De beurs is een begrip aan het einde van het recreatieve vaarseizoen. Het is een samengaan van mensen die zich professioneel bezighouden met scheepvaart, als ook de liefhebber die zijn boot zelf te koop aanbiedt. U vindt er nieuwe én tweedehands schepen, van luxe jachten tot kamperen op het water. Op de zaterdag van de Botenbeurs is er een nautische markt rondom de haven en de toegang is gratis. Van tweedehands scheepsartikelen, accu's, motoren, communicatie voor aan boord, tot stoffering en bootkappen: u vindt het er allemaal. Natuurlijk afgewisseld met gezellige kraampjes met een hapje en een drankje. Juist deze mix maakt de Gorcumse Botenbeurs tot een evenement met een uniek karakter, waar door iedereen van de watersport genoten wordt. Meer informatie Executieveiling Eerder schreven wij over het failissement van jachtverhuurder Slecht nieuws voor vele huurders die al een deel van hun vaarvakantie hadden overgemaakt. Maar voor sommigen wellicht een buitenkans om op de veiling een mooi jacht of sloep op de kop te tikken. Er wordt al flink geboden, maar de prijzen rijzen nog niet de pan uit. Aankomende maandag 26 september sluit de veiling met jachten, kruisers & sloepen. Diverse boten waarvan het merendeel zelfs nog volledig is afgetankt. Bekijk het aanbod De slimme haven Drones, IoT sensoren, autonome schepen en slimme software, Oscar van Veen, hoofd digitale innovatie bij Havenbedrijf Rotterdam ziet grote verschuivingen in de toekomst. En die zijn hard nodig ook, wil de haven kunnen meebewegen. Van Veen is ervan overtuigd dat over een jaar of vijftien jaar er autonome trucks door de haven rijden en er autonome schepen varen tussen de terminals. Met de voorbereidingen ervan is al begonnen. Rotterdam heeft de ambitie om wereldwijd de slimste haven ter wereld te worden. Het Havenbedrijf Rotterdam zet in op energietransitie, digitalisering en innovatie om logistieke ketens via Rotterdam efficiënter, betrouwbaarder en dus concurrerender te maken. PortXL, dé accelerator van maritieme innovaties, helpt start-ups en scale-ups uit de hele wereld hun innovaties te versnellen. Elk jaar krijgen deelnemers toegang tot een netwerk van mentoren, investeerders, maritieme en corporate bedrijven en sponsors. Het Havenbedrijf Rotterdam heeft een podcastserie gemaakt over innovaties in de haven. Meer lezen Twin Disc verkoopt Belgische fabriek Het Amerikaanse Twin Disc heeft het land en de gebouwen van haar productiefaciliteit in Belgie verkocht. Twin Disc is een bekende fabrikant van koppelingen en is al langer bezig haar bezittingen en locaties opnieuw te bezien. De fabriek zal de locatie blijven huren van de nieuwe eigenaar en blijft dus gewoon in productie. Met de verkoop speelt de fabrikant een aanzienlijk bedrag vrij om te investeren in de bedrijfsactiviteiten. Meer lezen Mogelijk oplossing voor Kornwerderzand De provincie Friesland overweegt een fonds in te stellen voor de financiering van de nieuwe sluis Kornwerderzand in de Afsluitdijk. Het bedrijfsleven moet 26,5 miljoen euro bijdragen, maar om voortgang te maken is de provincie bereid dat bedrag voor te schieten. Dat zou betekenen dat kan worden begonnen met de werkzaamheden. De sluizen bij Kornwerderzand zijn te klein en moeten vergroot worden. Zowel in de breedte en diepgang. Tevens is het de bedoeling dat de bruggen vervangen worden. Vooral de beroepsvaart en scheepswerven die achter deze sluizen liggen hebben daar belang bij, maar ook voor de pleziervaart betekent een grotere capaciteit immers kortere wachttijden in het hoogseizoen. Opleidingsschip Prinses Beatrix Onlangs werd het nieuwe opleidingsschip Ab Inito in gebruik genomen. Dit nieuwe schip vervangt de oudere opleidingschepen, waaronder de Prinses Beatrix.  Het opleidingsschip Prinses Beatrix is de eerste, in de serie van drie zusterschepen, bestemd voor het opleiden van matrozen voor de Rijn- en binnenvaart. Juist dit legendarisch schip vindt na ruim zestig jaar trouwe dienst, haar definitieve ligplaats in Dordrecht, als vijfde vaartuig bij het Binnenvaartmuseum. Reden om wat nader naar de geschiedenis van dit schip te kijken waarop zo vele schippers hun opleiding kregen. Verder lezen Stikstofreductie overvalt garnalenvissers Na boeren hebben nu garnalenvissers ook te maken met stikstofmaatregelen. Sommigen mogen vanaf 1 januari minder vissen. Dat kan oplopen tot over de tachtig procent verplichte reductie van stikstofuitstoot. Er wordt al langere tijd gesproken over verlaging van de stikstofuitstoot, maar deze concrete maatregel valt de sector toch rauw op het dak. De stikstofreducties gelden voor vissers die in 2021 te dicht bij Natura 2000-gebieden hebben gevist. De vissers moeten om de paar jaar een nieuwe vergunning voor de Wet Natuurbescherming aanvragen. De vergunning van nu loopt op 31 december dit jaar af. Lees verder Naderende winter Hoewel het overdag nog steeds lekker weer kan zijn om het water op te gaan, is het ook tijd om na te denken over het naderende winterseizoen. Welke klussen doen we nog voor de winter. Wat plannen we beter voor het voorjaar. Wat te doen met de winterstalling. In het water, op het land of varen we lekker door. Onze 'redactieboot' gaat deze winter net als vorige winter in ieder geval een paar maanden op het droge. Met een saildrive vinden wij dat een iets prettiger idee en wij willen zien hoe de door ons zelf gelijmde flap het heeft uitgehouden. Daarnaast een paar klussen aan het berghout en dat is beter te doen op een trap naast de boot dan liggend op een steiger of overboord hangend. Kunnen we van het voorjaar ook goed poetsen en nog een extra laagje antifouling. Binnen staan ook een paar klussen op de rol. Behapbare klussen die gelijk een hele verbetering zijn en dus veel voldoening geven. Zoals het vervangen van een dekventilator en vervangen van de afsluiting van het vluchtluik. Ook hebben wij een paar verbeteringen uit het praktische boek Handig aan boord geselecteerd om ons leven aan boord wat aangenamer te maken. En wij hebben ons voorgenomen om een paar klussen uit de nieuwe druk van de Bijbel voor Bootonderhoud te doen. Welke weten wij nog niet, want de nieuwe druk verschijnt pas volgende week.